In de eerste druk van het eerste boek van Elaine Aron (the highly sensitive person) schreef Elaine destijds een paar regels over de ‘extraverte hooggevoelige persoon’. De hooggevoelige persoon die ook een thrill seeker is, die dus sterke prikkels opzoekt. Later veranderde ze, terecht, de term naar ‘high sensation seeker’.

Hooggevoelig sterke wil en high sensation seeker

Toen bij mij de puzzel(bol) van de combinatie hooggevoelig & strong-willed in elkaar viel (linken naar het stuk over ontstaan HG&SW en community), moest ik uiteraard gelijk denken aan de HSP-high sensation seeker. Ik schreef in 2013 ook een veel gelezen blog: waarom zoekt mijn kind prikkels juist op?.

Vraag

Er zijn veel overeenkomsten tussen ‘hooggevoelig & strong-willed’ (HG&SW) en de ‘Hooggevoelig-high sensation seeker’ (HG-HSS). Toch is het niet helemaal hetzelfde. Om dit te illustreren geef ik hier voorbeelden van twee kinderen. Welk voorbeeld is typisch HG&SW en welke HG-HSS?

Anne

Morgen gaat Anne voor het eerst naar de Efteling. Ze heeft er ontzettend veel zin in!!! Ze heeft vooraf uit zichzelf al uitgebreid gekeken naar de filmpjes op youtube van de attracties en heeft een lijst gemaakt van de attracties waar ze in wil. Één ding is zeker: ze wil – hoe dan ook – in de Baron! Dat lijkt haar zóóóó gaaf!!! Tegelijkertijd is Anne de afgelopen dagen niet erg te genieten. Ze raakt snel geërgerd, reageert prikkelbaar en heeft al heel wat ruzies gehad met haar ouders. Het valt Anne’s ouders telkens weer op dat Anne zich aan de ene kant enorm kan verheugen op dit soort uitjes en aan de andere kant niet te genieten is in de aanloop naar zo’n uitje. In bed kan Anne de slaap maar niet vatten. 

Milan

Als Milan iets leuk vindt, dan vindt hij het héél erg leuk. De laatste tijd wil Milan alles weten over de vulkanen. Hij verslindt alle boeken hierover, bekijkt talloze filmpjes op youtube, heeft zijn ouders al zover gekregen dat hun volgende vakantie Sicilië zal zijn om daar de Etna te bezoeken en is nu bezig zelf een eigen vulkaan te maken met bakpoeder. Eerst moet hij van karton een vulkaan knutselen. Milan moet daarvoor knippen en plakken en omdat hij zo ongeduldig is om zijn vulkaan te zien uitbarsten, gaat hij haastig te werk. Milan’s oorschelpen kleuren rood. Maar ‘haastige spoed is zelden goed’ en het kartonnen gevaarte valt al om voordat de bakpoeder er überhaupt aan te pas komt. Tot grote ontsteltenis van Milan die zijn vulkaan vervolgens door de kamer smijt.

Wie is wat?

Nu kan ik me zo voorstellen dat je, al lezende dacht: het voorbeeld van Anne is een typisch voorbeeld van de HG-high sensation seeker en het voorbeeld Milan van HG & Strong-Willed. Dat klopt ook, alleen is Anne’s voorbeeld óók een voorbeeld is van HG&SW. Dus Anne’s voorbeeld is typisch HG-HSS én HG&SW. Ik leg het je uit.

Hooggevoelig

Anne is hooggevoelig met een sterke wil én het type sterke wil dat graag sterke sensaties opzoekt: de high sensation seeker.

Net als Milan, is zij hooggevoelig. Ze neemt (subtiele) informatie bewust en intens waar, voelt emoties en sferen sterk aan en heeft een diepe beleving. Daardoor raakt haar ‘potje’ relatief sneller vol en kan ze, als ze daar niet naar luistert, sneller overprikkeld raken.

Sterke wil

Daarnaast heeft Anne een sterke wil. Ze weet heel goed wat ze wil, waar ze energie van krijgt. Ze heeft een sterke intrinsieke motivatie (motivatie van binnenuit) voor de dingen die ze wil, kan daar enorm enthousiast van worden en heeft een sterke behoefte aan autonomie. 

High sensation seeker

Als we verder inzoomen op wát Anne precies wil, dan zijn dat meestal dingen waar ze een kick van krijgt, oftewel ‘thrills’. Als klein meisje al wilde Anne bovenin de hoogste boom klimmen, haalde ze stunts uit waar haar ouders een hartverzakking van kregen. Voor haar verjaardagsfeestjes gaat ze het liefst lasergamen of trampolinespringen etc. Verder inzoomend op het type sterke wil van Anne, is Anne dus een high sensation seeker (HSS).

Net als Anne

Milan heeft net als Anne, een sterke wil. Ook hij weet dus goed wat hij wil, waar hij energie van krijgt. Ook hij heeft een sterke intrinsieke motivatie voor de dingen die hij wil, kan daar enorm enthousiast van worden en heeft een sterke behoefte aan autonomie.

Geen high sensation seeker

Maar Milan is geen high sensation seeker. Verder inzoomend op hetgeen Milan precies wil, zijn dat geen dingen waar hij een thrill van krijgt ofwel een sterke adrenaline kick. Milan is juist meer met zijn neus in de boeken, de computer en de experimentendoos te vinden. Milan is geen HG-high sensation seeker. Maar wel HG & Strong-Willed. Net als Anne vindt hij het erg moeilijk om te stoppen met hetgeen wat hij wil en leuk vindt. Net als Anne is hij hierin een Rupsje Nooitgenoeg. Net als Anne raakt hij daarom regelmatig overprikkeld door de prikkels die hij zelf, met grote gretigheid opzoekt.

Janneke van Olphen 

Psycholoog en auteur, grondlegger van de combinatie hooggevoelig & strong-willed

www.gevoeligheidgrootbrengen.nl