Helpen of bemoeien?
Je zit in de klas. Het is stil, want iedereen maakt een toets. Je kijkt op, Sam zit te wiebelen op zijn stoel. Het maakt een krakend geluid. Best irritant als je moeilijke sommen moet maken. Noa heeft er last van, dat merk je. Heel zachtjes zeg je tegen Sam dat hij moet stoppen met wiebelen. Juf kijkt op, ssssttttttt…zegt ze en kijkt je met doordringende ogen aan. Je kijkt weer terug op je papier en dan ineens hoor je pok! Het puntje van het potlood van Anne breekt. Ze kijkt verschrikt en nu? Je schuift je lade open, pakt je etui en loopt naar haar toe. ‘Hier Anne, neem jij mijn potlood maar, anders kun je de sommen niet op tijd af krijgen’. Juf schuift haar stoel naar achteren. ‘En nou ben ik het zat!’ ‘Ga op je plaats zitten jij, je stoort de hele klas’.
Aan het einde van de toets vraagt juf of je even buiten de klas met haar wil praten. Je voelt je hart kloppen, iedereen kijkt. Je vraagt je af wat je verkeerd hebt gedaan. ‘Jij moet je ook altijd bemoeien met een ander!’ ‘Oh ja?’ hoor je jezelf zeggen. Je gaat staan en kijkt haar recht in de ogen. ‘Wanneer wordt helpen bemoeien voor jou juf?’. Juf kijkt verbaasd, ze moet haar best doen te vertalen wat ze net hoort. ‘Ik heb geleerd dat je iemand helpt als hij dat nodig heeft’. ‘Mijn moeder helpt ook elke dag haar klanten en dat is ook geen bemoeien’. Als hij thuiskomt, is hij zo boos. ‘Dit is zo oneerlijk mama!’. Een voorbeeld van rechtvaardigheidsgevoel, kenmerkend voor een hooggevoelig kind met een sterke wil.
Tijdens de 10 minuten gesprekken wordt het voorval besproken. Juf vindt dat je brutaal bent geweest tegen haar. Ik kan alleen maar trots zijn op je…..
Normen en Waarden
We gebruiken de termen geregeld, maar het zorgt soms ook voor verwarring. Normen en waarden zijn twee verschillende dingen, maar hebben wel een relatie met elkaar. Een norm vertelt hoe je je moet gedragen, het is een soort van spelregel. Bijvoorbeeld, als je de klas binnenkomt groet je de juf of doe maar normaal dan doe je al gek genoeg. En een waarde staat voor wat je echt belangrijk vindt in het leven. Veel van de normen en waarden die een kind leert neemt hij over van zijn ouders.
Normen en waarden kunnen dus verschillen per persoon en dan kan het zomaar onrechtvaardig voelen als je aangesproken wordt op iets dat je juist goed bedoelde, omdat jij het belangrijk vindt. De norm van de juf was: als je een toets maakt ben je stil. De waarde die daaraan ten grondslag ligt is gehoorzaamheid. Mijn zoon handelde vanuit een andere norm, namelijk als iemand in nood is help je diegene met als onderliggende waarde behulpzaamheid. Tja en dan is de een dus voor zijn gevoel aan het helpen, terwijl het voor de ander voelt als bemoeien en dus ongehoorzaam zijn.
Zo zijn er verschillende situaties te bedenken en wellicht herken jij als ouder er ook een met je hooggevoelige kind met een sterke wil. Wat kan helpen? Ga met elkaar in gesprek over waarom je iets doet. Dus geen ruzie over het verschil in normen, maar op zoek gaan naar de achterliggende waarde, want zo kun je elkaars standpunten leren te begrijpen. Stem af en oordeel niet. Als je achter ieders waarde komt is er ruimte voor waardering en kun je vanuit daar afspraken maken met elkaar.
(Echt gebeurd, namen zijn gefingeerd)
Dit bericht is geplaatst door Manon Leeflang, oudercoach in het Gooi, http://www.leeflangengelukkig.nu
